ထိုင်းနိုင်ငံအနေနဲ့ တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ ချဉ်းကပ်ပုံမိုဒယ်ကို ပိုမိုတိမ်းညွှတ် နည်းနာယူလိုတယ်ဆိုပေမဲ့ မြန်မာ့အရေးနဲ့ပတ်သက်ရင် ထိုင်းနဲ့ တရုတ်အကြားမှာ မတူညီတဲ့အခြေအနေတွေ အနည်းဆုံးငါးချက် ရှိပါတယ်။

၁၉၈၉ ခုနှစ်မှာ ပေါ်ထွက်ခဲ့တဲ့ အပစ်ရပ်ခရိုနီအရင်းရှင်စနစ် (ceasefire crony capitalism) နောက်ပိုင်း မြန်မာ့သမိုင်းမှာ ‘လားရှိုးမိုဒယ်’အဖြစ် ထူးထူးခြားခြား ပေါ်လာတာပါ။ ဒီဖြစ်စဉ်ကို ‘အချုပ်အခြာအာဏာ ကန်ထရိုက်ပေးခြင်း’ (subcontracting sovereignty) လို့ သုံးသပ်နိုင်ပါတယ်။

ငလျင်ဘေးကြောင့် တိုက်ရိုက်တွက်ချက်ရနိုင်တဲ့ သေ​ကျေပျက်စီးဆုံးရှုံးမှု (absolute toll) အပြင် နောက်ဆက်တွဲ ကူးစက်ရောဂါဘေး၊ အငတ်ဘေး၊ ရာဇဝတ်မှုဘေး စတာတွေကြောင့်ဖြစ်မယ့် သေကျေပျက်စီးဆုံးရှုံးမှု (relative toll) ပမာဏဟာ ကြီးမားပါတယ်။

တနင်္သာရီတိုင်းအတွင်း လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများ၌ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့များက စစ်ကောင်စီ၏ စစ်စခန်းပေါင်း ၃၀ ကျော်ကို သိမ်းယူခဲ့သည်။ ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးစခန်းနှစ်ခုဖြစ်သည့် ထီးခီးနှင့် မောတောင်နယ်စပ်ဂိတ်များအနီးက တပ်စခန်းများလည်း ပါဝင်ခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံအရှေ့တောင်ပိုင်းဒေသတွင် အဓိက EAOs ခုနစ်ဖွဲ့နှင့် PDFs တပ်ဖွဲ့ပေါင်း ၈၅ ဖွဲ့ထက်မနည်း ရှိသည်။ EAOs များမှာ ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး (KNU)၊ ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး/ကရင်အမျိုးသားလွတ်မြောက် ရေးတပ်မတော်-ငြိမ်းချမ်းရေးကောင်စီ(KNU/KNLA-PC)၊ ဒီမိုကရေစီအကျိုးပြုကရင်တပ်မတော် (DKBA)၊ မွန်ပြည်သစ်ပါတီ (NMSP)၊ ကရင်နီတပ်မတော် (KA)နှင့် ကရင်နီအမျိုးသားများကာကွယ်ရေးတပ်(KNDF)တို့ဖြစ်ပြီး ကော်သူးလေတပ်မတော်(KTLA)နှင့် စစ်ကောင်စီနယ်ခြားစောင့်တပ်(BGF) တို့လည်း ရှိနေသည်။

ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး (KNU) က သတ်မှတ်ထားသော တပ်မဟာနယ်မြေ ခုနစ်ခုရှိပြီး သက်ဆိုင်ရာခရိုင်အလိုက် စိုးမိုးလှုပ်ရှားကြသည်။ အာဏာသိမ်းမှုအလွန် ကရင်ပြည်နယ်အတွင်းဖြစ်ခဲ့သော လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခအများစုမှာ KNU တပ်မဟာ-၅၊ ဖာပွန်ခရိုင်တွင် ဖြစ်ခဲ့သည်။

အနှစ်ချုပ် အာဆီယံရဲ့ မြန်မာ့အရေး ဆောင်ရွက်မှုများအပေါ် မြန်မာပြည်သူတွေရဲ့ ယုံကြည်ကိုးစားမှုက နည်းပါးပါတယ်။  ငြိမ်းချမ်းစွာဆန္ဒဖော်ထုတ်သူတွေကို စစ်ကောင်စီက ပစ်ခတ်ချေမှုန်းတာတွေ၊ ဖမ်းဆီး နှိပ်စက်မှုတွေနဲ့ ဒီဘက်နောက်ပိုင်း နှစ်ဖက်အပြန်အလှန်အကြမ်းဖက်မှုတွေကို ကြုံတွေ့နေရတဲ့ ပြည်သူအများစုဟာ ခါးသီးနာကျည်းမှုတွေ ပိုများနေတဲ့အတွက် လတ်တလောမှာ ကြားဝင် စေ့စပ်ရေး၊ ဆွေးနွေးဖြေရှင်းရေးတို့အတွက် အဆင်သင့်ဖြစ်သေးပုံ၊ ကြိုဆိုချင်သေးပုံ မရပါဘူး။ ဒီအချက်ကလည်း မြန်မာနိုင်ငံကို မကြာမီလာရောက်ပြီး မြန်မာ့အကျပ်အတည်းကို ဖြေရှင်းဖို့ကြိုးစားမယ့် အာဆီယံအထူးကိုယ်စားလှယ်ရဲ့ ခရီးစဉ်အတွက် စိန်ခေါ်မှုတရပ်ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ စစ်ကောင်စီဘက်ကရော၊ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG) ဘက်ကပါ အာဆီယံအထူးကိုယ်စားလှယ်ရဲ့ ခရီးစဉ်ကို နိုင်ငံရေးအရ အထူးသတိထားနေတာကြောင့် ဒီခရီးစဉ်ဟာ နိုင်ငံရေးရလဒ်ကြီးကြီးမားမား ချက်ချင်းထွက်ရေးထက် ယုံကြည်မှုတည်ဆောက်ရေးကိုပဲ ဦးစားပေးရမယ့် ခရီးစဉ် ဖြစ်ဖွယ်ရှိပါတယ်။ လက်ရှိအထူးကိုယ်စားလှယ်သက်တမ်းဟာ ၂၀၂၁ ခုနှစ် အကုန်ထိသာ တိုတောင်းပေမယ့် ရှုပ်ထွေးလှတဲ့ မြန်မာ့အကျပ်အတည်း ပြဿနာကိုဖြေရှင်းနိုင်ဖို့ဆိုရင်တော့ ရေရှည်အမြင်၊ အားထုတ်မှုနဲ့သာ ချဉ်းကပ်ဆောင်ရွက်ရပါမယ်။ Download as PDF […]